ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (Από το ημερολόγιό μου)

            Τετάρτη, 14 Δεκ 2016

Μια βδομάδα πριν, διάβασα στον Πρωινό Λόγο, για την σημερινή εκδήλωση – ομιλία που θα γινόταν στην «αίθουσα Κ. Κατσάρη» του μεγάρου της Εταιρείας Ηπειρωτικών Μελετών, με θέμα: «Η Συμβολή του Κωνσταντίνου Φρόντζου και της ΕΗΜ, στην Ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων». Μια εκδήλωση που διοργανώθηκε με αφορμή τα τριάντα χρόνια από τον θάνατο του ιδρυτού της εταιρείας.

                Το πέρασα αμέσως στο καρνέ των υποχρεώσεών μου για να αποφύγω τον προγραμματισμό κάποιας άλλης δραστηριότητας την ίδια ημέρα και ώρα, γιατί πέραν της επιθυμίας μου να παρακολουθήσω την ομιλία, θεώρησα ως υποχρέωσή μου να παρευρεθώ σε μια εκδήλωση μνήμης, που αφορούσε στο πρόσωπο του αειμνήστου Κωνσταντίνου Φρόντζου.

                Υποχρέωση, απέναντι σε έναν υπέροχο, γενναιόδωρο  άνθρωπο, μια προσωπικότητα πανελλήνιας εμβέλειας, έναν ευεργέτη της πόλης που γεννήθηκα και ανδρώθηκα, και που τόσο πολύ την αγαπώ όταν περιφέρομαι στα σοκάκια της και που τη λατρεύω, όταν από ανάγκη βρίσκομαι μακριά της.

                Φόρεσα ότι καλύτερο διέθετε η γκαρνταρόμπα μου, ταίριαξα και μια σκουρόχρωμη γραβάτα και έφυγα βιαστικά από το σπίτι για να προλάβω να βρω μια καλή θέση στην αίθουσα που θα γινόταν η διάλεξη.

                Σαν έφτασα είκοσι λεπτά νωρίτερα, βρήκα την αίθουσα τελείως άδεια. Αναρωτήθηκα μήπως έκανα λάθος στην ημέρα και την ώρα και κοίταξα το ημερολόγιο στο κινητό μου για να βεβαιωθώ! Εκείνη ακριβώς τη στιγμή μπήκαν στην αίθουσα, δύο ακόμη κύριοι και μια κυρία, γνωστοί μου. Ωραία σκέφτηκα θα έχω και παρέα. Τους χαιρέτησα και τους είπα να καθίσουμε κάπου στα μπροστινά καθίσματα. Όχι, μου απάντησαν, μπροστά θα καθίσουν οι επίσημοι, κυρίως από τον Δήμο μια και διετέλεσε ο Αείμνηστος Κωνσταντίνος Φρόντζος, εκτός από βουλευτής και Δήμαρχος της πόλης μας και επιπλέον θα πρέπει να αφήσουμε χώρο για τους φοιτητές που δεν θα πρέπει λογικά, να είναι λιγότεροι από τριάντα με σαράντα, λόγω του περιεχομένου της ομιλίας αλλά και της παρουσίας του Πρύτανη και του ομιλητή καθηγητή του Πανεπιστημίου.

                Η ομιλία άρχισε αφού εξαντλήθηκε χρονικά και το ακαδημαϊκό τέταρτο, με τις μπροστινές σειρές των καθισμάτων «ορφανές».

                Οι προλαλήσαντες, Πρόεδρος της Ε.Η.Μ. κ Κωνσταντίνος Βλάχος και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ Γεώργιος Καψάλης,  μας προετοίμασαν με τον μεστό τους λόγο, για όσα ακολούθησαν. Η ομιλία – έρευνα του καθηγητού της Ιστορίας της Φιλοσοφίας, του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ Κωνσταντίνου Θ. Πέτσιου ήταν συγκλονιστική. Ήταν ένας ύμνος, αντάξιος του τιμωμένου προσώπου αλλά και όλων εκείνων των τοπικών παραγόντων που συνεργάστηκαν στενά για να επιτευχθεί ο μεγάλος στόχος της ιδρύσεως του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

Κύριε καθηγητά σας ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας!  

Αποχωρώντας από την αίθουσα αμέσως μετά και επηρεασμένος από το περιεχόμενο της διαλέξεως, αισθάνθηκα να προπορεύεται ένα αίσθημα αισιοδοξίας για το αύριο του τόπου μας και να με ακολουθεί πεισματικά η σκιά της λεξιπενίας μου.

Κύριοι επίσημοι, νεαροί φοιτητές, κυρίες και κύριοι που δεν μπορέσατε για τον άλφα ή τον βήτα λόγο, να έρθετε στην αίθουσα διαλέξεων της Ε.Η.Μ. και να παρακολουθήσετε, την εν λόγω ομιλία, λυπάμαι, αλλά χάσατε. Μπορείτε από σήμερα να αισθάνεστε φτωχότεροι.   

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

               

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μια άρτια οργανωμένη και υψηλού αισθητικού και καλλιτεχνικού περιεχομένου μουσική βραδιά είχε την τύχη να απολαύσει το Σάββατο που μας πέρασε, πλήθος κόσμου που παρευρέθηκε στην αίθουσα «Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος» της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ηπείρου, στα πλαίσια της 40^ης τελετής  αποφοίτησης των σπουδαστών του Ωδείου «Τσακάλωφ». Τα κρατικά πτυχία, απενεμήθησαν στους αποφοιτήσαντες, από τον Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και τις αρχές της πόλης μας. Επιπλέον χορηγήθηκαν στους αριστεύσαντες χρηματικά βραβεία, που προσέφερε δια του εκπροσώπου του στα Γιάννενα, το Διεθνές Ίδρυμα Γιάννη και Λένας Στρέφη Κουτσοχέρα.

Το πρόγραμμα πέραν των τυπικών χαιρετισμών από την πρόεδρο του «Τσακάλωφ» κ. Ασπασία Ζέρβα και τον Δήμαρχο της Κόνιτσας κ. Ανδρέα Παπασπύρου, περιελάμβανε ομιλία από τον Γενικό Γραμματέα της Ακαδημίας Επιστημών της Αλβανίας, συνθέτη και μουσικολόγου κ. Βασίλειο Τόλη, με τίτλο «Η ισοπολυφωνία των κομπανιών» καθώς και την ιδιαίτερα σημαντική και συγκινητική τελετή βράβευσης του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστασίου.

Σε ότι αφορά στο μουσικό μέρος του προγράμματος, ο «ΤΣΑΚΑΛΩΦ», μας επιφύλαξε για μια ακόμη φορά μια ευχάριστη έκπληξη, με την συμμετοχή των σωματειακών Ωδείων Άρτας, Κερκύρας και της νεοσύστατης (προ διετίας) Φιλαρμονικής του Δήμου Κόνιτσας, που παρουσίασαν με εξαιρετική δεξιοτεχνία και αρτιότητα, Χριστουγεννιάτικα τραγούδια.  

Η Πρόεδρος του Δ.Σ. και ιδρύτρια του «Τσακάλωφ» κ. Ασπασία Ζέρβα αφού απέδωσε, μετά από απαίτηση του κοινού, έναν μουσικό αυτοσχεδιασμό στο πιάνο με την γνωστή σε όλους μας μαεστρία και εκφραστικότητα, επισήμανε τη σπουδαιότητα που έχει η ημέρα της απονομής των πτυχίων για τους σπουδαστές που τους ανοίγει διάπλατα νέους ορίζοντες. Αναφέρθηκε επίσης στην πολύ ελπιδοφόρα διαπίστωση -μέσα από την συνεργασία των σωματειακών και μη κερδοσκοπικών Ωδείων ολοκλήρου της Ηπείρου- πως στην γωνιά αυτή του Ελληνισμού δεν έπαψε ποτέ να παράγεται τεράστιο πνευματικό και καλλιτεχνικό έργο, ένα μικρό μέρος του οποίου ευτύχισε να απολαύσει το Γιαννιώτικο κοινό με την παρουσία του Ωδείου Άρτας και της Φιλαρμονικής του Δήμου Κόνιτσας, την οποία διηύθυνε με υποδειγματικό τρόπο ο Χρήστος Γεωργάνος, γέννημα και θρέμμα του «Τσακάλωφ».  

Η ελπιδοφόρα αυτή συνεργασία των σωματειακών Ωδείων Ιωαννίνων, Κερκύρας και Άρτας καθώς και της Φιλαρμονικής Κονίτσης, σε συνδυασμό με  το εντυπωσιακό αποτέλεσμα που θαυμάσαμε όσοι βρεθήκαμε στην εκδήλωση, ας γίνει παράδειγμα προς μίμηση της ηγεσίας μας, αλλά και ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας, με στόχο ένα καλύτερο αύριο μέσα από συνεργασίες και συναίνεση.

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

ΤΟ ΔΕΝΔΡΟ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Πολύ κουβέντα γίνεται τα τρία τελευταία χρόνια, γύρω από τη μορφή του Χριστουγεννιάτικου δένδρου της κεντρικής πλατείας της πόλης μας. Νέες εναλλακτικές προτάσεις έχουν αντικαταστήσει το παραδοσιακά στολισμένο έλατο και τη φάτνη. Ιδιαίτερες επιλογές, που βάζουν σε δοκιμασία την καλαισθησία των πολιτών.

Είναι προφανές, πως έχει επικρατήσει στους αρμόδιους η αντίληψη ότι ο μέσος Γιαννιώτης, ξάφνου ανέπτυξε εξελιγμένο καλλιτεχνικό αισθητήριο, απέκτησε ξεχωριστή φινέτσα και έγινε λάτρης της μοντέρνας τέχνης. Πως είναι σε θέση πλέον, αν και Βαλκάνιος, να εκτιμήσει τα σύγχρονα αισθητικά ρεύματα που καταφθάνουν διαρκώς, από ορισμένες (ευτυχώς όχι πολλές) ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Πως έχει κατά κάποιον τρόπο υποχρέωση, μέσα στα πλαίσια μιας προοδευτικής προσέγγισης της έμπνευσης, να υποδεχθεί με κατανόηση και θαυμασμό την εικόνα ενός κρεμασμένου ανάποδα δένδρου, απαλλαγμένου από τα βαρίδια της φάτνης, που στο κάτω - κάτω της γραφής, έτσι όπως είναι γυρισμένο ανάποδα, πιάνει λιγότερο χώρο και αναδεικνύει με απαράμιλλο γούστο τα Χριστουγεννιάτικα στολίδια!     

Ως έθιμο, το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου δένδρου, καθιερώθηκε στην Ευρώπη από τον όγδοο αιώνα για να αντικαταστήσει άλλα, μη χριστιανικά παρόμοια έθιμα της αρχαιότητας. Στην Ελλάδα το έφεραν οι Βαυαροί επί της εποχής του Όθωνα. Η ιδέα ενθουσίασε μικρούς και μεγάλους, υιοθετήθηκε αμέσως και αποτελεί έκτοτε σύμβολο και μέρος της ελληνικής κουλτούρας.

Η προπέρσινη εναλλακτική σύνθεση από πλαστικούς αποχετευτικούς σωλήνες, αποδοκιμάστηκε έντονα από τους Γιαννιώτες, οι οποίοι επιμένουν - και καλά κάνουν - παραδοσιακά. Το ίδιο συμβαίνει και με την φετινή όπως και την παρόμοια περυσινή έκδοση του Χριστουγεννιάτικου δένδρου που σε στιλ χαρτοκοπτικής και με έκδηλη προσπάθεια να εξάψει την φαντασία, μοιάζει να απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στις παιδικές ηλικίες. Έτσι λοιπόν, όπως είναι φυσικό, θεωρείται από τους περισσότερους και η φετινή πρόταση όχι ιδιαίτερα επιτυχημένη και αποδεκτή, αν και αισθητικά χαρακτηρίζεται πιο συμβατική σε σχέση με την προπέρσινη με τις σωλήνες της αποχετεύσεως.

Άρεσε λοιπόν σε μερικούς το φετινό δένδρο και απέσπασε τα κολακευτικά τους σχόλια. 
Ωστόσο και αυτοί ακόμη πιστεύουν, ότι σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που έχει, δεν θα έπρεπε να τοποθετηθεί στην κεντρική πλατεία. Πιο ταιριαστή θα ήταν η θέση του μέσα σε έναν παιδότοπο, ανάμεσα σε άλλες παρόμοιες ευρηματικές κατασκευές όπως είναι οι λαβύρινθοι με τα μπαλόνια και τα τεράστια χρωματιστά, πλαστικά και ξύλινα φινιστρίνια.

Κάποια φίλη παρατήρησε: «Δεν υπάρχει φάτνη! Ψάξτε στην πλατεία όσο θέλετε! Ένας Θεός ξέρει τι φωτίζει το άστρο της Βηθλεέμ που βρίσκεται στην κορυφή του. Ίσως φωτίζει την πολυπολιτισμικότητα, ίσως την πανανθρώπινη συνύπαρξη, ίσως ακόμα την πολιτιστική ολοκλήρωση μέσα από τη διαφορετικότητα. Ίσως και …τίποτα! Μπορεί να είναι καλύτερα έτσι, συνέχισε. Φαντάζεστε κάποια στιγμή, να δούμε αντί για την κλασική παραδοσιακή φάτνη, ένα τεράστιο κομμάτι τυρί έμμενταλ γεμάτο τρύπες και μέσα από αυτές να προβάλει χαμογελαστό, αντί για το Θείο Βρέφος, το τετράγωνο κεφάλι του Μπομπ του Σφουγγαράκη;»!

Υπερβολική η φίλη, ωστόσο δεν θα διαφωνήσω μαζί της στο ότι σε ολόκληρη την έκταση της πλατείας που φιλοξενεί το δένδρο, δεν έχει τοποθετηθεί φάτνη! Εκτός κι αν ο καλλιτέχνης την τοποθέτησε κάπου ανάμεσα στις τρύπες και τις κουδούνες της κατασκευής του και αδυνατεί να την εντοπίσει η σκουριασμένη μου φαντασία!  

Ευτυχώς που ο Στρατός μας, σώζει για μια ακόμη φορά την κατάσταση. Τοποθέτησε όπως κάθε χρόνο στην κεντρική είσοδο της VIII Μεραρχίας Ηπείρου – Κατσιμήτρου, την καθιερωμένη φάτνη του, πιστός θεματοφύλακας των παραδόσεων και των ηθών της πατρίδας μας.

Ας είναι! Νομίζω, πως την καλύτερη πρόταση για την προώθηση εναλλακτικών, «cool» ιδεών για Χριστουγεννιάτικα δένδρα, την άκουσα από έναν έμπειρο εκπαιδευτικό που είχε ασχοληθεί στο παρελθόν με τα κοινά:

Πρότεινε να καθορισθεί ένας χώρος - όπως παραδείγματος χάριν η πλατεία Λορέντζου Μαβίλη στο Μώλο - στον οποίο κάθε χρόνο τέτοια εποχή, θα διοργανώνεται ένας καλλιτεχνικός διαγωνισμός, με καινοτόμες και πρωτοποριακές ιδέες για τα Χριστουγεννιάτικα δένδρα. Εκεί, θα δίνεται η ευκαιρία σε κάθε καλλιτέχνη, να κατασκευάζει επί τόπου και να παρουσιάζει ελεύθερα τη δική του ιδιαίτερη πρόταση. Θα μπορεί έτσι να βγάζει τα εσώψυχά του και να περνά μέσα από το έργο του, όποια μηνύματα τραβάει η ψυχή του, πληρώνοντας ωστόσο τα έξοδα της έμπνευσης και της κατασκευής του από την τσέπη του, χωρίς να επιβαρύνονται με αυτά οι δημότες και το ταλαιπωρημένο ταμείο του Δήμου.

Καλά Χριστούγεννα!

Γιάννης Β. Δεβελέγκας