ΔΕΝ ΕΙΝ’ ΚΑΚΟ...

 

            Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, πληροφορηθήκαμε μέσα σε τόσα άλλα, ότι  στην επικράτεια Δήμου που βρίσκεται πλησίον των Ιωαννίνων, δυστυχώς, εγγράφηκαν και φοιτούν μόνο σαράντα επτά παιδιά. Στις ακριτικές μάλιστα περιοχές το πρόβλημα είναι οξύτερο αφού επιστρατεύονται παιδάκια από «δομές» και από γύρω χωριά, προκειμένου να λειτουργήσει με τα χίλια ζόρια ένα διθέσιο Δημοτικό Σχολείο.  

Ένας διορισμένος εκπαιδευτικός, ακούστηκε να λέει:  «Λιγότερα παιδιά, καλύτερο μάθημα»…  Δεν είν’ κακό!

            Η κατάσταση ωστόσο από τη Σαγιάδα και κατά μήκος των συνόρων, είναι τραγική. Η αδιαφορία της πολιτείας απέναντι στο δημογραφικό πρόβλημα και η εγκατάλειψη αυτών των τόσο κρίσιμων για την εθνική μας ασφάλεια περιοχών δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθούν με τον επιεικέστερο όρο, ως εγκληματικές. Ο τόπος χρειάζεται ανάπτυξη που θα προσελκύσει το απαραίτητο ανθρώπινο δυναμικό.

 Κρίνεται ως επιτακτική η ανάγκη για άμεση εκμετάλλευση της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει τόσο η πανίδα όσο και η χλωρίδα του τόπου, για αξιοποίηση των παγκοσμίως σπάνιων ιαματικών πηγών και για την ενθάρρυνση της εξόρυξης των ενεργειακών πόρων και κοιτασμάτων που υπάρχουν, με την προυπόθεση ότι εφαρμόζεται αυστηρά η τήρηση των περιβαλλοντικών παραμέτρων, όπως γίνεται για παράδειγμα στη Νορβηγία και όπως το επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία.

            Ωστόσο, στην περίοδο των σοσιαλιστικών επιδοματικών επιλογών που ζούμε, που δυστυχώς αποδομούν κάθε παραγωγική και αναπτυξιακή προσπάθεια, που επιφέρουν τρομακτικό πλήγμα στην παιδεία και στον πολιτισμό, που θέτουν εν τέλει σε κίνδυνο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και την εθνική μας κυριαρχία - όση ακόμη μας έχει απομείνει-, φαίνεται πως δεν υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για την ενίσχυση των ακριτικών μας  περιοχών. Ούτε υπάρχει πρόθεση να ενισχυθούν με κάποιο άλλο τρόπο αυτές οι περιοχές, αφού, τα εγκατεστημένα συμφέροντα του κέντρου, εμποδίζουν λυσσαλέα όποιες επενδύσεις θα περιόριζαν τα δικά τους κέρδη από συναφείς δραστηριότητες. Στην καλύτερη περίπτωση κωλυσιεργούν, έως ότου προσαρμοστούν και προετοιμαστούν κατάλληλα, ώστε να εξασφαλίσουν μελλοντικά για τις επιχειρήσεις τους, όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο μπορούν από τα προσδοκώμενα κέρδη.       

            Ένας εθνικός μας «πετρελαιάς», συμφώνησε με έναν ντόπιο «οικολόγο» μεταξύ τυρού και αχλαδιού: «Τι να την κάνει την ανάπτυξη αυτός ο ευλογημένος τόπος; Εδώ χαίρεσαι βρε παιδάκι μου  να αναπνέεις καθαρό αέρα του βουνού! Ζεις σαν άνθρωπος»… Δεν είν’ κακό! 

            Συχνά κατηγορούμε, και καλά κάνουμε, τη γειτονική μας χώρα πως έχει εγκαταλείψει χωρίς επενδύσεις τη Βόρειο Ήπειρο (Γεωγραφικός προσδιορισμός. Όπως λέμε για παράδειγμα Βόρεια Μακεδονία), αλλά εφησυχάζουμε και δεν λέμε κουβέντα για την απόλυτη εγκατάλειψη της από τη δική μας πλευρά, παραμεθόριας ζώνης. Της Ηπείρου μας δηλαδή, που είναι διαχρονικά η φτωχότερη περιοχής της ΕΕ. Της Ηπείρου μας, που δεν έχει σιδηρόδρομο, αξιόλογο αεροδρόμιο, δίκτυο φυσικού αερίου κ.λ.π. Της Ηπείρου μας, που πληγώθηκε ανεπανόρθωτα οικονομικά και πλήρωσε τεράστιο φόρο αίματος μέχρι να δει (τελευταία στην Ελλάδα) αξιοπρεπές σύγχρονο οδικό δίκτυο. Έστω κι αν αυτό μέχρι στιγμής είναι κουτσουρεμένο και ανεπαρκές προς την Πρέβεζα και την Κακαβιά.  

            Ένας Ηπειρώτης υπογράμμισε πρόσφατα σε Έλληνα υπουργό μεταφορών, πως, αφενός όταν ολοκληρωθεί ο «Μπλε Διάδρομος» στην Αλβανία που προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, τότε η οδική σύνδεση Ιωαννίνων Κακαβιάς (Είσοδος στην ελληνική επικράτεια) θα μοιάζει με στενοσόκακο και αφετέρου πως ο παράλληλος σχεδιασμός του διευρωπαϊκού σιδηροδρομικού δικτύου, αφήνει τη λεβετογέννα Ήπειρο εκτός, καθώς οδεύει προς την Κρυσταλλοπηγή χωρίς να διακλαδώνεται προς Ιωάννινα – Πάτρα - Καλαμάτα.

Και ο υπουργός απάντησε: «Οι Αλβανοί έχουνε όραμα»… Δεν είν’ κακό!  

Τα τριάντα δύο δις ευρώ που προορίζονται για την Ελλάδα από το ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ, δεν θα έλεγε κανείς ότι είναι και λίγα! Μέχρι και ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών είναι σε θέση να ορίσουν! Τριάντα δύο δις που προορίζονται θεωρητικά να πάνε στην πράσινη μετάβαση, στην ψηφιακή μετάβαση, στην κοινωνική συνοχή και στον μετασχηματισμό της οικονομίας.

Ένας ισχυρός επιχειρηματίας πρότεινε: Κάποια στιγμή θα πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην τρίτη ηλικία, στα «περήφανα γηρατειά». Την ιδέα να χτίσουμε πράσινα γηροκομία στα ακριτικά χωρία μας, στο πλαίσιο την πράσινης μετάβασης, την βλέπω πολύ θετικά. Προσφέρομαι μάλιστα… εθελοντικά να βοηθήσω πάνω σε αυτόν τον τομέα.

Και οι κυβερνητικοί παράγοντες συμφώνησαν: «Όσα γερόντια κι αν αποδημήσουν εις Κύριον, όλο και κάποιοι λογικά θα απομείνουν! Και αυτούς έχουμε χρέος να τους φροντίσουμε».… Δεν είν’ κακό!

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

Υ.Γ.: Αυτά τα κείμενα, ξέρω πως δεν ακούγονται ευχάριστα από τους ιθύνοντες. Όμως, πες πες, ίσως ιδρώσει κάποιου το αφτί… Δεν είν’ κακό!

ΤΣΙΜΕΣ* ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ

 

Το λεωφορείο πλησίαζε όλο και πιο γρήγορα προς την πόλη των Ιωαννίνων, καθώς αυτό διάνυε τα τελευταία κατηφορικά χιλιόμετρα της φρεσκοστρωμένης με πίσσα Ιόνιας οδού!

 Ο Τζίμης ο Έλληνας - έτσι τον φώναζαν οι φίλοι του τον Δημήτρη Μπάκουρα στο Αμέρικα - καθόταν στα πρώτα καθίσματα πίσω από τον οδηγό του λεωφορείου και καταβρόχθιζε με τα μάτια του το τοπίο την πατρώας γης που απλώνονταν καταπράσινο γύρω από τη λίμνη Παμβώτιδα! 

Η επαφή του Τζίμη με την Ελλάδα και την Ήπειρο, από τότε που γεννήθηκε από Έλληνες γονείς εκεί στα ξένα, ήταν μόνο μέσα από τις ιστοσελίδες των Google maps, τις συσκευασίες της φέτας Δωδώνης στα ράφια του ελληνικής ιδιοκτησίας σούπερ μάρκετ της γειτονιάς του στο Λίτλ Ροκ της πολιτείας του Άρκανσο και από τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες της γιαγιάς του, της Φωτεινής, που τις είχε φυλαγμένες με μεγάλη επιμέλεια σε ένα ξύλινο μακρόστενο κουτί.

Κάποιες μάλιστα από αυτές τις φωτογραφίες τις είχε πάρει μαζί του και τώρα που έφτανε επιτέλους στον προορισμό του, θέλησε πάλι να τους ρίξει μια ματιά. Τράβηξε από τη βαλίτσα του το τσαντάκι με τα ταξιδιωτικά του έγγραφα και έπιασε τη φωτογραφία που ήταν πάνω πάνω. Φαινόταν τόσο ευτυχισμένη η γιαγιά Φωτεινή! Όλο νιάτα και δροσιά, νέα κοπέλα τότε, δίπλα στο ήρεμο νερό της λίμνης που χάιδευε ευγενικά τα πόδια της. Πριν βάλει πάλι τη φωτογραφία στη θέση της, τη γύρισε για να δει στο πίσω μέρος, την ημερομηνία που ήταν τραβηγμένη. Αντί όμως γι αυτή, είδε γραμμένη με μαύρο κονδυλοφόρο, μια συνταγή μαγειρικής!

ΧΕΛΙ ΣΤΗΝ ΚΕΡΑΜΙΔΑ

Υλικά: Ένα χέλι, λίγο ζυμάρι, δάφνη, λίγο λάδι, ένα κρεμμύδι, μία λαδόκολλα, αλάτι πιπέρι. Τρόπος παρασκευής: Σε ένα καθαρό κεραμίδι βάζουμε ζυμάρι και από τις δύο πλευρές. Βγάζουμε το δέρμα του χελιού και το χαράζουμε βαθιά και στις χαρακιές βάζουμε από ένα φύλλο δάφνης. Αλατοπιπερώνουμε  και ρίχνουμε λίγο λάδι στο τέλος. Σκεπάζουμε με τη λαδόκολλα και το ψήνουμε για μιάμιση ώρα! 

-          Έλα Χριστέ και Παναγιά! Αναφώνησε ο Τζίμης ο Μπάκουρας! Στο Άρκανσο που έχουμε χιλιάδες λίμνες και ποτάμια γεμάτα χέλια, κανείς δεν τα μαγειρεύει με αυτόν τον τρόπο! Είμαι περίεργος να δω πως τα μαγειρεύουν τα χέλια στην πατρίδα μου, τα Γιάννενα!

……

Λίγες ώρες μετά, σε ένα παραλίμνιο εστιατόριο που σερβίριζε, όπως του είπαν, πίτες και παραδοσιακά φαγητά, χτύπησε μαγεμένος από το θεσπέσιο περιβάλλον παλαμάκια.

-          Χέι μπόι! είπε στο γκαρσόνι που έφτασε αμέσως τρέχοντας. Φέρε μου σε παρακαλώ χέλι στην κεραμίδα και μια μπύρα χωρίς αλκοόλ.

-          Απ’ ότι ξέρω αυτό το φαγητό δεν το έχουμε, αλλά για σιγουριά θα ρωτήσω στην κουζίνα.

-          Ξέρετε, του απάντησε λίγο αργότερα ο σεφ του καταστήματος. Χέλια δεν εισάγουμε πια! Ούτε έχει πλέον η λίμνη μας, γιατί το χέλι ζει μόνο σε πεντακάθαρα νερά! Σας προτείνω ωστόσο υπέροχα πανέ βατραχοπόδαρα που αναπτύσσονται ιδανικά στο βούρκο και είναι πολύ θρεπτικά! Και βέβαια, τα κλασικά μας, μπριζόλα, μπιφτέκι, κοντοσούβλι και πίτες δικής μας παραγωγής. Έχουμε επίσης και σπουδαίο γαλοτύρι  και γιαούρτι σακούλας.

-          Ω! μάι γκαντ! Έκανε ο Ελληνοαμερικάνος και κάτι ψιθύρισε στα αμερικανογαλλικά μέσα από την οδοντοστοιχία του.  Αφήστε με μόνο λίγα λεπτά να το σκεφτώ, είπε στον σεφ και τράβηξε από το τσαντάκι του τη δεύτερη φωτογραφία της γιαγιάς. Τη γύρισε ανάποδα εξαντλώντας και την τελευταία του πλέον ελπίδα να συνδεθεί γαστρονομικά με την αληθινή πατρίδα και τις ιστορίες, που με τόση περηφάνια διηγιόταν η γιαγιά Φωτεινή από τα Γιάννενα!

Και Ω! του θαύματος! Στο πίσω μέρος της η φωτογραφία είχε μιαν άλλη συνταγή!  

ΤΣΙΜΕΣ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ

Υλικά: Ένα κιλό τσίμες, τρεις σκελίδες σκόρδο, ένα ματσάκι κρεμμυδάκια φρέσκα, ένα ματσάκι μαιντανό, τρεις φρέσκες ντομάτες, λάδι , αλάτι , πιπέρι. Τρόπος παρασκευής: Βάζουμε τις τσίμες καθαρισμένες στο ταψί με το λαδάκι. Προσθέτουμε όλα τα υλικά ψιλοκομμένα και τα ψήνουμε μισή ώρα στο φούρνο.

-          Απ’ ότι ξέρω αυτό το φαγητό δεν το έχουμε, αλλά για σιγουριά θα ρωτήσω στην κουζίνα επανέλαβε το ποίημα το γκαρσόνι, μαζί με κάτι ελληνογαλλικά που συγκράτησε με κόπο πίσω από την οδοντοστοιχία του.

-          Ξέρετε, του απάντησε λίγο αργότερα ο σεφ του καταστήματος, γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια από το πανεπιστήμιο και κυρίως τον φορέα διαχείρισης την λίμνης να γεμίσει και πάλι η λίμνη μας με τσίμες, αλλά οι κακές οι γλώσσες λένε ότι τα τεράστια κοπάδια τσίμας που ήδη έχουν καλλιεργηθεί τα δύο τελευταία χρόνια από τον φορέα με πολύ κόπο και μπόλικο χρήμα, είναι κρυμμένα στον πάτο της λίμνης και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να τις ρουφήξουνε τις τσίμες οι καταβόθρες και να πάνε τόσοι μα τόσοι κόποι και χρήματα στράφι!  

-           Ω, μπόι! Ω, χαλασιά μου! Είπε απελπισμένος ο Τζίμης ο Αμερικάνος! Και τι θα πω εγώ ο έρμος στους φίλους μου όταν γυρίσω στο Άρκανσο με τις πεντακάθαρες λίμνες και τα ποτάμια με τα γάργαρα νερά;

-            Ξέρω κι εγώ; Του είπαν με ένα στόμα ο σεφ και το γκαρσόνι και συνέχισαν! Πάρε μας μαζί σου στο Άρκανσο, στο Λίτλ Ροκ, να φέρουμε εκεί  και τις γιαγιάδες μας να μαγειρεύουν τις συνταγές της κυρα Φωτεινής, με καραβίδες, τσίμες και μαρίτσια! Θα ανοίξουμε και ένα εστιατόριο με το όνομα «Η ΠΕΝΤΑΚΑΘΑΡΗ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑ»! Θα κάνουμε χρυσές δουλειές...

-    Ωου! Μπίζνες! είπε ο Τζίμης ο Αμερικάνος και ρούφιξε μονοκοπανιά τη μπύρα του!

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

* Η τσίμα (Phoxinellus epiroticus) είναι μικρό σε μέγεθος ψάρι του γλυκού νερού, ενδημικό της λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων. Από τις αρχές της δεκαετίας του "90 έχει παρατηρηθεί κατάρρευση του πληθυσμού της. Τριάντα χρόνια μετά γίνεται (;) προσπάθεια για την ενίσχυση του πληθυσμού της τσίμας, παρότι η οικολογική αξία της λίμνης βρίσκεται στο Ναδίρ μετά από την, για ολόκληρες δεκαετίες, εγκληματική αδράνεια των αρμόδιων αρχών και φορέων. (Αυξανόταν από τη δεκαετία του εβδομήντα ο αστικός ιστός, χωρίς να λαμβάνονται μέτρα για το περιβάλλον και την προστασία της λίμνης που πλήττεται ακόμη και σήμερα από λύματα και όμβρια που καταλήγουν σε αυτήν χωρίς να δέχονται μια, έστω στοιχειώδη επεξεργασία, ένα υποτυπώδες φιλτράρισμα).

Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ, Ο ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ¨ΘΗΡΙΟ¨

Με συμπόνια πληροφορήθηκα ότι οι παραγωγοί κινητοποιούνται προκειμένου να διεκδικήσουν παρέμβαση της πολιτείας ώστε να μειωθεί το κόστος της ενέργειας, καθότι αυτό, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι ο καθοριστικότερος συντελεστής ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα και επηρεάζει αποφασιστικά όλον τον κύκλο παραγωγής και διάθεσης. Χωρίς φθηνό χρήμα, χαμηλό εργασιακό κόστος, φορολογικές διευκολύνσεις, σταθερό νομοθετικό πλαίσιο, αλλά κυρίως χωρίς φθηνή ενέργεια, είναι αδύνατον να παραχθούν ανταγωνιστικά προϊόντα όσο κι αν αυτά είναι ιδιαίτερα, μοναδικά και ποιοτικά!
          Και έχουν απόλυτο δίκιο!
          Εγώ, όμως, ένας απλός καταναλωτής που αγαπάει τον τόπο του και εύχεται για την ευημερία των συμπολιτών του, αναρωτιέμαι, πού βρίσκονταν όλοι αυτοί που σήμερα διαμαρτύρονται όταν έπρεπε να κινητοποιηθούν με αποφασιστικότητα και πάθος απέναντι στα συμφέροντα και τις ¨περίεργες¨ μειοψηφίες οι οποίες δεν έβλεπαν με καλό μάτι το πέρασμα του αγωγού φυσικού αερίου από την Ήπειρο και που τελικά κατόρθωσαν να τον εκτρέψουν προς την γειτονική μας χώρα; Γιατί δεν διεκδίκησαν τότε, ως όφειλαν, για το δικό τους συμφέρον φθηνή ενέργεια, ώστε τα προϊόντα τους να έχουν πλεονέκτημα στις τοπικές και διεθνείς αγορές;
          Ποια πρόβλεψη, σχεδιασμό και μελέτη έχουν εκπονήσει ως τώρα για την εξασφάλιση αντισταθμιστικών ωφελημάτων από την πράσινη ενέργεια που παράγεται από τα αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα που ξεφυτρώνουν στη περιοχή μας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδιασμού για τη μετάβαση στην πράσινη βιώσιμη ανάπτυξη;
          Γιατί ουδέποτε ξεσηκώθηκαν σε πανελλαδικό επίπεδο τις τελευταίες δεκαετίες, ώστε να πιέσουν τις κυβερνήσεις να επιταχύνουν τις διαδικασίες εξόρυξης του πλούτου πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τους υδρογονάνθρακες, που αποδεδειγμένα λιμνάζουν κάτω από τις θάλασσες και τις στεριές μας, όταν μάλιστα με εργαλείο την ευρωπαϊκή νομοθεσία εξασφαλίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό η προστασία του περιβάλλοντος από την διαδικασία εξόρυξής τους;   
          Γιατί υποκύπτουν στις σκοπιμότητες εκείνων των κομμάτων που παρουσιάζονται ως δήθεν προστάτες της ¨αγροτιάς¨ και τις ¨εργατιάς¨; Δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτά τα κόμματα θρέφονται από τη δυστυχία τους; Ότι έχουν λόγω ύπαρξης και πολιτικό ρόλο, μόνο όταν οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι ή οι εργάτες γης όπως συνηθίζεται να ονομάζονται υποτιμητικά τελευταία, είναι εξαθλιωμένοι;
          Γιατί δεν απαίτησαν δυναμικά, από κανέναν υπουργό και καμία κυβέρνηση να θέσουν σε εφαρμογή (οι ίδιοι οι υπουργοί το ομολογούν), ένα αποτελεσματικό σχέδιο γεωργικής ανάπτυξης, όπως αυτό που εφαρμόζεται για παράδειγμα στη Ολλανδία με άμεση εμπλοκή του κράτους, το οποίο θα δημιουργούσε προϋποθέσεις αξιοποίησης του μοναδικού στον κόσμο φυτικού και ζωικού πλούτου που μας προσφέρει η ελληνική γη;
          Πολλά ¨γιατί¨ υπάρχουν που όσο τα σκέφτεται κανείς του φέρνουν θλίψη και απογοήτευση, για να καταλήξει τελικά στο συμπέρασμα ότι είμαστε άξιοι της τύχης μας.
          Θα μου πει τώρα κάποιος: «Μα, φταίνε οι παραγωγοί»;
          Φυσικά και έχουν ένα πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Όπως όταν οδηγούν το αγροτικό τους κοιτάνε μακριά για να προβλέπουν και να αποφεύγουν τις λακκούβες, έτσι ας ανοίξουν και τα μάτια τους να δούνε λίγο παραπέρα, για να μην πέφτουν από τα σύννεφα όταν έρχονται δύσκολες μέρες.
          Σε αυτό το σημείο βέβαια πρέπει να επισημάνουμε και τις τεράστιες ευθύνες των εκπροσώπων της πολιτείας, οι οποίοι την ώρα που οι παραγωγοί διαμαρτύρονται, πίνουν πιθανότατα ανέμελα το καφεδάκι τους. Αυτοί έχουν ως πρώτιστο καθήκον και υποχρέωση να προστατεύουν τον παραγωγό και την παραγωγή, προβλέποντας τις εξελίξεις και όχι τρέχοντας ασθμαίνοντας πίσω από αυτές. Αυτοί, είναι εκείνοι που γνωρίζουν τα εμπόδια που υπάρχουν, έχουν τα μέσα, και οφείλουν να αγωνιστούν για να ξεπεραστούν. Αυτοί είναι εκείνοι που συνομιλούν και κοιτούν στα μάτια το ¨Θηρίο¨! Όσοι τουλάχιστον δεν έχουν ταυτισθεί με αυτό!
 
Γιάννης Β. Δεβελέγκας