ΤΟ ΔΕΝΔΡΟ ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ

Πολύ κουβέντα γίνεται τα δύο τελευταία χρόνια, γύρω από τη μορφή του Χριστουγεννιάτικου δένδρου της κεντρικής πλατείας της πόλης μας. Νέες εναλλακτικές προτάσεις έχουν αντικαταστήσει το παραδοσιακά στολισμένο έλατο και τη φάτνη. Ιδιαίτερες επιλογές, που βάζουν σε δοκιμασία την καλαισθησία των πολιτών.

Είναι προφανές, πως έχει επικρατήσει στους αρμόδιους η αντίληψη ότι ο μέσος Γιαννιώτης, ξάφνου ανέπτυξε εξελιγμένο καλλιτεχνικό αισθητήριο, απέκτησε ξεχωριστή φινέτσα και έγινε λάτρης της μοντέρνας τέχνης. Πως είναι σε θέση πλέον, αν και Βαλκάνιος, να εκτιμήσει τα σύγχρονα αισθητικά ρεύματα που καταφθάνουν διαρκώς, από ορισμένες (ευτυχώς όχι πολλές) ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Πως έχει κατά κάποιον τρόπο υποχρέωση, μέσα στα πλαίσια μιας προοδευτικής προσέγγισης της έμπνευσης, να υποδεχθεί με κατανόηση και θαυμασμό, την εικόνα ενός κρεμασμένου ανάποδα δένδρου, απαλλαγμένου από τα βαρίδια της φάτνης, που στο κάτω κάτω της γραφής,έτσι όπως είναι γυρισμένο ανάποδα, πιάνει λιγότερο χώρο και αναδεικνύει με απαράμιλλο γούστο τα Χριστουγεννιάτικα στολίδια!     

Ως έθιμο, το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου δένδρου, καθιερώθηκε στην Ευρώπη από τον όγδοο αιώνα για να αντικαταστήσει άλλα, μη χριστιανικά παρόμοια έθιμα της αρχαιότητας. Στην Ελλάδα το έφεραν οι Βαυαροί επί της εποχής του Όθωνα. Η ιδέα ενθουσίασε μικρούς και μεγάλους, υιοθετήθηκε αμέσως και αποτελεί έκτοτε σύμβολο και μέρος της ελληνικής κουλτούρας.

Η περυσινή εναλλακτική σύνθεση από πλαστικούς αποχετευτικούς σωλήνες, αποδοκιμάστηκε έντονα από τους Γιαννιώτες, οι οποίοι επιμένουν - και καλά κάνουν - παραδοσιακά. Το ίδιο συμβαίνει και με την φετινή έκδοση του Χριστουγεννιάτικου δένδρου που σε στιλ χαρτοκοπτικής και με έκδηλη προσπάθεια να εξάψει την φαντασία, μοιάζει να απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στις παιδικές ηλικίες. Έτσι λοιπόν, όπως είναι φυσικό, θεωρείται από τους περισσότερους και η φετινή πρόταση όχι ιδιαίτερα επιτυχημένη και αποδεκτή, αν και αισθητικά χαρακτηρίζεται πιο συμβατική σε σχέση με την περυσινή.

Άρεσε λοιπόν σε μερικούς το φετινό δένδρο και απέσπασε τα κολακευτικά τους σχόλια. Ωστόσο και αυτοί ακόμη πιστεύουν, ότι σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά που έχει, δεν θα έπρεπε να τοποθετηθεί στην κεντρική πλατεία. Πιο ταιριαστή θα ήταν η θέση του μέσα σε έναν παιδότοπο, ανάμεσα σε άλλες παρόμοιες ευρηματικές κατασκευές όπως είναι οι λαβύρινθοι με τα μπαλόνια και τα τεράστια χρωματιστά, πλαστικά και ξύλινα φινιστρίνια.

Κάποια φίλη παρατήρησε: «Δεν υπάρχει φάτνη! Ψάξτε στην πλατεία όσο θέλετε! Ένας Θεός ξέρει τι φωτίζει το άστρο της Βηθλεέμ που βρίσκεται στην κορυφή του. Ίσως φωτίζει την πολυπολιτισμικότητα, ίσως την πανανθρώπινη συνύπαρξη, ίσως ακόμα την πολιτιστική ολοκλήρωση μέσα από τη διαφορετικότητα. Ίσως και …τίποτα! Μπορεί να είναι καλύτερα έτσι, συνέχισε. Φαντάζεστε κάποια στιγμή, να δούμε αντί για την κλασική παραδοσιακή φάτνη, ένα τεράστιο κομμάτι τυρί έμμενταλ γεμάτο τρύπες και μέσα από αυτές να προβάλει χαμογελαστό, αντί για το Θείο Βρέφος, το τετράγωνο κεφάλι του Μπομπ του Σφουγγαράκη;»!

Υπερβολική η φίλη, ωστόσο δεν θα διαφωνήσω μαζί της στο ότι σε ολόκληρη την έκταση της πλατείας που φιλοξενεί το δένδρο, δεν έχει τοποθετηθεί φάτνη! Εκτός κι αν ο καλλιτέχνης την τοποθέτησε κάπου ανάμεσα στις τρύπες και τις κουδούνες της κατασκευής του και αδυνατεί να την εντοπίσει η σκουριασμένη μου φαντασία!  

Ευτυχώς που ο Στρατός μας, σώζει για μια ακόμη φορά την κατάσταση. Τοποθέτησε όπως κάθε χρόνο στην κεντρική είσοδο της VIII Μεραρχίας Ηπείρου – Κατσιμήτρου, την καθιερωμένη φάτνη του, πιστός θεματοφύλακας των παραδόσεων και των ηθών της πατρίδας μας.

Ας είναι! Νομίζω, πως την καλύτερη πρόταση για την προώθηση εναλλακτικών, «cool» ιδεών για Χριστουγεννιάτικα δένδρα, την άκουσα από έναν έμπειρο εκπαιδευτικό που είχε ασχοληθεί στο παρελθόν με τα κοινά:

Πρότεινε να καθορισθεί ένας χώρος - όπως παραδείγματος χάριν η πλατεία Λορέντζου Μαβίλη στο Μώλο - στον οποίο κάθε χρόνο τέτοια εποχή, θα διοργανώνεται ένας καλλιτεχνικός διαγωνισμός, με καινοτόμες και πρωτοποριακές ιδέες για τα Χριστουγεννιάτικα δένδρα. Εκεί, θα δίνεται η ευκαιρία σε κάθε καλλιτέχνη, να κατασκευάζει επί τόπου και να παρουσιάζει ελεύθερα τη δική του ιδιαίτερη πρόταση. Θα μπορεί έτσι να βγάζει τα εσώψυχά του και να περνά μέσα από το έργο του, όποια μηνύματα τραβάει η ψυχή του, πληρώνοντας ωστόσο τα έξοδα της έμπνευσης και της κατασκευής του από την τσέπη του, χωρίς να επιβαρύνονται με αυτά οι δημότες και το ταλαιπωρημένο ταμείο του Δήμου.

Καλά Χριστούγεννα!

Γιάννης Β. Δεβελέγκας

Η ΕΞΥΠΝΗ ΠΟΛΗ (;)

    Το θέμα το βρήκα ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Μου κίνησε αμέσως την περιέργεια. Έτσι λοιπόν τις προάλλες, χωρίς δεύτερη σκέψη, αποφάσισα να παρακολουθήσω την ημερίδα που αφορούσε στη μετατροπή της πόλης μας σε «έξυπνη», με την χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας! Ήταν μια ημερίδα που διοργανώθηκε με μέριμνα του Δήμου Ιωαννιτών και της αναδόχου εταιρείας INFOTRIP AE.

            Ο καιρός δεν ήταν άσχημος κι έτσι ανηφόρησα με τα πόδια από το σπίτι μου προς το ξενοδοχείο που φιλοξενούσε την εκδήλωση, απολαμβάνοντας τη διαδρομή από τους κεντρικούς δρόμους και τις πλατείες, που άρχισαν διστακτικά να στολίζονται Χριστουγεννιάτικα. Εξοικειωμένος καθώς είμαι με την κατάσταση των πεζοδρομίων της πόλης μας, έφτασα έγκαιρα στον προορισμό μου χωρίς να πάθω κάποιο ατύχημα. 

            Η αίθουσα κατάμεστη. Οι εισηγητές – ομιλητές, φρόντισαν να παρουσιάσουν τα θέματα με εξαιρετική σαφήνεια, αποφεύγοντας τις δυσνόητες επιστημονικές ορολογίες που θα  δυσκόλευαν κάποιον μη ειδικό στους τομείς της πολεοδομίας, της συγκοινωνιολογίας και της εξελιγμένης τεχνολογίας να τα παρακολουθήσει. 

Παρουσιάστηκαν αρχικά, δύο έργα που ήδη βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης και αφορούν: 

Το πρώτο, στην προμήθεια – εγκατάσταση – λειτουργία μιας ολοκληρωμένης πλατφόρμας διαχείρισης δεδομένων, που θα πληροφορεί τους πολίτες για τις συνθήκες κίνησης των οχημάτων στους δρόμους της πόλης μας σε πραγματικό χρόνο, καθώς και για την δυνατότητα ή μη, εξεύρεσης θέσης σταθμεύσεως στο κέντρο. 

Το δεύτερο, στην εγκατάσταση ενός καινοτόμου συστήματος εξοικονόμησης πόρων – καυσίμων, και στην βελτιστοποίησης της μεθόδου συλλογής των απορριμμάτων. 

Αναπτύχθηκαν επίσης, όλες εκείνες οι καινοτόμες εφαρμογές που όταν εγκατασταθούν, θα μετατρέψουν την πόλη μας σε έξυπνη και φιλική. 

 -   «Τελικά, μια έξυπνη πόλη είναι μια πόλη φιλική προς τους πολίτες της»! Αυτό τόνισε με έμφαση ο αρμόδιος αντιδήμαρχος στην εισήγησή του και υποσχέθηκε την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. 

Είναι άραγε η ψηφιακή τεχνολογία το μόνο που χρειάζεται η πόλη μας για να χαρακτηρισθεί έξυπνη και φιλική; Έχουν προβλεφθεί οι απαραίτητες πολεοδομικές και συγκοινωνιακές υποδομές, που θα καταστούσαν αυτό το έργο επαρκώς αποδοτικό και ικανό να αποσβέσει κάποτε το κόστος προμήθειας, εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησής του; Είναι δικαιολογημένος ο ενθουσιασμός των αξιόλογων ομιλητών που ανέλυσαν τα σχετικά θέματα; Είναι η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος η πρώτη μας προτεραιότητα;  

Προσωπικά αμφιβάλλω! Για το μόνο που είμαι σίγουρος, προς το παρόν, είναι πως η πόλη μας είναι πανέμορφη, παραμελημένη και από τους πολίτες της αδικημένη. Η άποψή μου αυτή, δεν έχει να κάνει με την σημερινή Δημοτική Αρχή, η οποία αν και δείχνει πολύ καλά σημάδια, είναι πολύ νωρίς ακόμα για να κριθεί για το έργο της. Τα προβλήματα είναι διαχρονικά και απορρέουν από την αδυναμία των πολιτικών παρατάξεων να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν με συνέπεια, έναν μακροπρόθεσμο, ρεαλιστικό, συναινετικό και δεσμευτικό, «έξυπνο» σχεδιασμό! 

Παρότι η πόλη μας δεν είναι ούτε Βερολίνο, ούτε Βερόνα (Πόλεις που προβλήθηκαν ως πρότυπο κατά την παρουσίαση του προγράμματος) εύχομαι η προσπάθεια αυτή να στεφθεί με μεγάλη επιτυχία και να τύχει της μεγαλύτερης δυνατής εκμετάλλευσης προς όφελος των πολιτών της. 

Κάποια από τα εγκληματικά λάθη και παραλήψεις που έγιναν κατά το παρελθόν σε θέματα σχεδιασμού των υποδομών, μπορούν να διορθωθούν ακόμη και τώρα. Κάποια άλλα όχι. Κάτι παρόμοιο συνέβη κάποτε και στην Αθήνα, όταν η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στις αρχές της δεκαετίας του εξήντα, αποφάσισε να μελετήσει και να θέσει σε εφαρμογή, ένα μακρόπνοο πολεοδομικό - κυκλοφοριακό σχέδιο για το λεκανοπέδιο της Αττικής. Αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι κάτι τέτοιο ήταν ανέφικτο, καθότι η κατάσταση που είχε ήδη δημιουργηθεί στις υποδομές, από τις προχειρότητες και τις «εξυπηρετήσεις» διαφόρων ισχυρών παραγόντων της εποχής, απαιτούσε για την διόρθωσή της, έναν ολόκληρο κρατικό προϋπολογισμό. 

Φεύγοντας από τον χώρο της εκδήλωσης για να επιστρέψω στο σπίτι μου και επηρεασμένος καθώς ήμουν από το περιεχόμενο των διαλέξεων της ημερίδας, παρατήρησα ότι είναι αδύνατον να απομακρυνθεί από το πολυτελέστατο ξενοδοχείο κάποιος που χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι χωρίς τη βοήθεια συνοδού, καθώς στο πεζοδρόμιο δεν υπάρχει πρόβλεψη για τους ανθρώπους με αναπηρία. Επίσης, στάθηκε αδύνατον να φτάσω στο σπίτι μου κάνοντας χρήση των υφιστάμενων διαβάσεων πεζών.

Για ύπαρξη ποδηλατοδρόμων, για  στοιχειώδη οργάνωση της κυκλοφορίας, για το επίπεδο της καθαριότητας, και για την κατάσταση των οδοστρωμάτων και των πεζοδρομίων, δε γίνεται λόγος!   

Γιάννης Β. Δεβελέγκας